Nieuwe aanhouding in moordzaak Peter R. de Vries
En verder: waarom de groothandelsprijs van cocaïne zo hard keldert en hoe gaat het nu met het proces rondom Shukrula?
Welkom bij de nieuwsbrief van Zware Jongens, een podcast en nieuwsbrief van Harry Lensink (Follow the Money), Jan Meeus (NRC) en Yelle Tieleman (AD) over het belangrijkste misdaadnieuws van het moment.
Elke week krijg je in deze nieuwsbrief een kijkje achter de schermen van onze podcast. Wat viel ons op in de misdaadwereld? En welke verhalen verdienen extra aandacht? Daarnaast neemt een van ons je mee in zijn werkweek. Deze week Jan: over podcast projecten en geheime gesprekken.
🧑🏽💼 Vito Shukrula update
Op 10 april werd Vito Shukrula, de advocaat van Ridouan Taghi, gearresteerd. Hier maakten we ook een aflevering over. Hij wordt ervan verdacht dat hij berichten van Taghi zou hebben doorgespeeld aan mensen buiten de gevangenis. Zijn voorarrest is inmiddels met 60 dagen verlengd. Wat is er verder gebeurd?
Na de arrestatie van Shukrula besloten Carlo Crince le Roy en Sultan Kat, de twee andere advocaten van Taghi, te stoppen. In een verklaring zeiden ze dat ze zich ‘door inmenging van de AIVD gedwongen voelen om te stoppen, omdat het onmogelijk is om Taghi nog goed te verdedigen’. Ze leggen de schuld bij de staat, omdat die volgens hen het onmogelijk maakt om vertrouwelijk met hun cliënt te overleggen.
Reactie van Taghi
Taghi heeft via een schriftelijke reactie aan Het Parool laten weten dat hij geen contact heeft gezocht met de buitenwereld via Shukrula. Nadat de Orde van Advocaten eind vorig jaar twee advocaten bereid had gevonden om Taghi bij te staan, meldde Taghi dat hij Shukrula bereid had gevonden om hem bij te staan.
Hoe nu verder?
Voor Shukrula ziet het er somber uit: zijn voorlopige hechtenis is met 60 dagen verlengd en de deken van de Orde van Advocaten wil dat Shukrula gedurende het onderzoek wordt geschorst. Tegelijk zit Taghi zonder advocaat, en het is de vraag wie die rol nog op zich durft te nemen. De angst is groot: wie Taghi verdedigt, komt automatisch onder een vergrootglas te liggen van de AIVD, justitie en de media.
Er wordt achter de schermen gezocht naar mogelijke advocaten, maar vrijwillig meldt zich voorlopig niemand.
🔫 Nieuwe verdachte in zaak rondom Peter R. de Vries
De moord op Peter R. de Vries is inmiddels bijna vier jaar geleden, maar het OM zoekt nog altijd naar betrokkenen. Dat heeft nu geleid tot een nieuwe aanhouding: Raily B., een man die al sinds 2014 vastzit op Curaçao.
Even terug: wie zijn de andere verdachten?
In de verschillende strafzaken rondom de moord zijn negen verdachten voor de rechter verschenen:
Zes daarvan zijn veroordeeld, onder meer voor het schieten op De Vries en het filmen van hem terwijl hij zwaargewond op straat lag.
Drie verdachten zijn vrijgesproken. Volgens de rechtbank is er geen bewijs van hun betrokkenheid bij de moord.
Ook de stelling van het OM dat er sprake was van een terroristisch oogmerk omdat de moord is gefilmd en verspreid via sociale media, wees de rechtbank af.
Er is door verdachten en OM hoger beroep aangetekend dat nog loopt.
Het OM zoekt nog steeds verder omdat ze de opdrachtgever van de moord willen vinden en degene die de uitvoerders aanstuurde.
Wie is Raily B.?
De 39-jarige Raily B. is geen onbekende in het criminele circuit. Hij werd in 2014 op Curaçao veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn betrokkenheid bij een dubbele liquidatie op het vliegveld van Curaçao. Hij zou ook lid zijn van de Curaçaose criminele bende No Limit Soldiers.
Raily B. wordt nu verdacht van het feit dat hij opdracht zou hebben gegeven aan een groep om De Vries te observeren. Dit zou hij gedaan hebben vanuit de Curaçaose gevangenis. Dat klinkt ongeloofwaardig, maar hij had meerdere telefoons tot zijn beschikking in zijn cel. Dit past in een bredere trend: in de georganiseerde misdaad maakt het steeds vaker niet uit waar je je fysiek bevindt, zolang je maar toegang hebt tot de specifieke communicatiekanalen.
🌎 Een tijdelijke dip of machtsverschuiving in de cocaïnehandel?
In onze podcast komt hij altijd voorbij: de groothandelsprijs van een kilo cocaïne. In een aantal maanden is deze gehalveerd, van €29.000 naar €14.000, hoe kan dat?
Vraag of aanbod?
Volgens het Trimbos-instituut heeft het niets te maken met de afnemende vraag. Integendeel, de vraag, of beter gezegd het gebruik, stijgt. Volgens de laatste meting gebruikten bijna 1 miljoen Nederlanders wel eens cocaïne, de lijn stijgt vooral onder jongeren.
Het grote aanbod van cocaïne lijkt de oorzaak. In Colombia, de grootste cocaïneproducent ter wereld, is de productie de afgelopen tien jaar vervijfvoudigd. Tegelijkertijd lijkt er in de grote havens minder te worden onderschept. Er worden ook andere routes gebruikt, bijvoorbeeld via Spanje, Frankrijk of West-Afrika. In dat laatste gebied is Bolle Jos ook actief.
Machtsverschuiving
Voor veel Nederlandse bendes is cocaïnehandel niet meer winstgevend. De winstmarge per kilo is geslonken van zo’n €20.000 naar ongeveer €6.000. Meer over deze rekensom in dit stuk, dat ik schreef voor NRC.
De Colombianen, aan de andere kant, lijken daar slim op in te spelen. In plaats van de cocaïne te verkopen aan Europese netwerken, gaan ze het zelf distribueren. Ze huren lokale groepen in voor de logistiek en betalen daar vaste vergoedingen voor. Daarmee houden ze zelf de controle over de lading én de winst.
Wat betekent dit?
Als deze trend doorzet, verandert de drugsmarkt. Doordat Colombia de touwtjes meer in handen neemt, wordt het ook lastiger om Europese criminele netwerken op te sporen. Tegelijk ligt er een risico op meer conflicten, want niet iedereen zal zijn machtspositie zonder slag of stoot willen opgeven.
Of de prijs zich op termijn herstelt, is onzeker. Gebeurt dat niet dan zullen de spelregels structureel veranderen.
Wil je meer weten over de ontwikkeling rondom Shukrula, Raily B. of over de bizarre schommelingen in de cocaïneprijs? Beluister de aflevering hier. 🎧
🔎 Onder de loep
💥 Strafzaak Faissal Taghi: rechter wijst verzoek tot vrijlating af
Faissal Taghi, de oudste zoon van Ridouan Taghi, blijft voorlopig vastzitten. Dit kwam naar voren in de zitting waarin Faissal Taghi’s advocaat de rechtbank vroeg om zijn voorarrest op te heffen, maar dat verzoek is afgewezen. Yelle was erbij en schreef er een stuk over. Faissal zit sinds juli 2024 in de EBI in Vught, nadat hij werd uitgeleverd vanuit Dubai.
Volgens het OM heeft hij na de arrestatie van zijn vader een belangrijke rol overgenomen binnen zijn criminele organisatie. Faissals advocaat zegt dat hij enkel vanaf de zijlijn betrokken was en vooral ‘moest leren en observeren’.
De rechtbank oordeelt dat Faissal Taghi een vluchtgevaar is en dat het maatschappelijke belang zwaarder weegt dan zijn persoonlijke situatie. De zaak wordt vervolgd op 3 juli.
🗞️ Een dag met… Jan
📅 Afgelopen week heb ik vanwege de halvering van de cocaïneprijs met veel contacten gesproken in de opsporing en de onderwereld: wat is er aan de hand? Altijd leuk om op zoek te gaan naar het antwoord op zo’n vraag. Het geeft de mogelijkheid om details uit te leggen over de gang van zaken in de onderwereld. Het resultaat was zaterdag te lezen en te beluisteren.
Op Tweede Paasdag heb ik de meute vermeden en ben ik op bezoek geweest bij een oud contact die een rol speelt in mijn boek ‘de Schiedamse cocaïnemaffia’. Wie dat is kan ik niet zeggen, maar er speelt nog altijd van alles rond de strafbare feiten die in dat boek worden beschreven. En tot mijn verrassing is er nog altijd belangstelling voor: ‘Schiedam’ is inmiddels toe aan de 17e druk en ligt nog altijd in de winkel.
Voor deze week staat een profiel van Vito Shukrula op het programma: een echte schrijfklus. Tussen de bedrijven door werk ik aan twee podcastprojecten, voor NRC en Podimo, waarover later meer…
🎧 Luisteraar aan het woord: Klaas
Elke brief laten wij een luisteraar aan het woord die ons een interessante mail heeft gestuurd.
Klaas (zijn volledige naam is bekend bij de redactie, red.) heeft 43 jaar ervaring in de gevangenisbranche. Hij stuurde ons een mail naar aanleiding van het plaatsingsproces in de EBI. Hij las het rapport van de Inspectie en deelde zijn mening:
‘Vanuit die kennis wil ik reageren op de bevindingen van de Inspectie en de conclusie die het advocaten echtpaar Knoops daar weer aan verbindt’.
De Inspectie concludeert op basis van de verkregen informatie dat het verblijf van betrokkene op de betreffende locatie niet in overeenstemming was met de Penitentiaire beginselenwet (hierna: Pbw) en het Internationaal Verdrag inzake de bescherming van alle personen tegen gedwongen verdwijning (hierna: ICPPED).‘Mevrouw Weski verbleef de eerste negen dagen van haar detentie op het terrein van PI Zeist, in een cel die formeel niet was aangewezen als ‘huis van bewaring voor vrouwen’, zoals vereist volgens artikel 8, lid 1 van de Pbw. In mijn optiek heeft Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) hier een formele fout gemaakt. Als de juiste bestemming aan de cel was toegekend, had er juridisch niets gespeeld.’
De plaats waar betrokkene negen dagen gedetineerd was, was bij de Inspectie niet bekend. Ook was er geen controle (toezicht) ingericht. Art. 17 lid 1 jo. lid 2 sub c van het ICPPED stelt dat niemand in geheime detentie mag worden gehouden en dat de Nederlandse staat dient te waarborgen dat eenieder wiens vrijheid is ontnomen uitsluitend op daartoe officieel erkende en gecontroleerde plaatsen mag worden gedetineerd.‘De Inspectie verbindt hieraan dat onduidelijk is wie de verantwoordelijk directeur was en dat er geen Commissie van Toezicht (CvT) aan deze plek verbonden zou zijn. Dat vind ik onjuist. Er is een directeur van PI Zeist die op de hoogte moet zijn geweest van Weski’s verblijf, ook al betrof het een niet-reguliere afdeling. Weski had gebruik kunnen maken van de reguliere klachtenprocedure; nergens blijkt dat haar dat recht is ontnomen.
De CvT van PI Zeist functioneert en houdt toezicht. Dat de Inspectie stelt niet te weten waar Weski verbleef, vind ik overtrokken – het is onrealistisch te verwachten dat zij dagelijks van elke gedetineerde de exacte locatie kennen. Als de vraag destijds aan de minister was gesteld, had deze kunnen informeren.
De kwalificatie van de advocaten dat er sprake is van een “fundamentele schending van de rechtsstaat” acht ik dan ook onterecht. De cel was niet formeel aangewezen, maar de detentie werd zichtbaar zorgvuldig uitgevoerd.’
De vingerwijzing van de inspectie lijkt me terecht. Maar ik vraag me met Klaas af hoe zwaar de rechtbank dit zal wegen. Of de zaak tegen Weski hiermee kapot gaat, lijkt me long shot.
🔎 Tips van… Jan
📖 Cocaine Cowboys: the deadly rise of Ireland’s drug lords - Nicola Tallant
Mijn leestip voor deze week komt uit Ierland: ‘Cocaine Cowboys: the deadly rise of Ireland’s drug lords’. Het is geschreven door mijn gewaardeerde collega Nicola Tallant, de stem van de Ierse podcast Crime World.
De Ierse onderwereld speelt ook in Nederland een rol. Dit boek beschrijft de opkomst van de cocaïnemaffia in Ierland en wat daarbij opvalt is hoeveel overeenkomsten er zijn met Nederland.
💡 Heb je een vraag, opmerking of wil jij de volgende ‘luisteraar aan het woord zijn’? Wij ontvangen je mail graag op zwarejongens@podimo.com.
🎙️ Luister elke zaterdag naar Zware Jongens!
Groet,
Jan Meeus
Ook namens Yelle Tieleman en Harry Lensink