De online werving van jonge wegwerpcriminelen
En verder: vanaf nu publiceren wij wekelijks de nieuwsbrief, Edin G. werd opgepakt in Dubai en Harry Lensink was verdachte
Welkom bij de nieuwsbrief van Zware Jongens, een podcast van Harry Lensink (Follow the Money), Jan Meeus (NRC) en Yelle Tieleman (AD) over het belangrijkste misdaadnieuws van het moment. Vanaf nu krijg je deze nieuwsbrief ook wekelijks.
Elke week krijg je in deze nieuwsbrief een kijkje achter de schermen van onze podcast. Wat viel ons op in de misdaadwereld? En welke verhalen verdienen extra aandacht? Daarnaast neemt een van ons je mee in zijn werkweek. Deze week Yelle: over kroongetuige Nabil B. en een indrukwekkend boek over de Utrechtse tramaanslag.
🇧🇦 Drugshandelaar Edin G. opgepakt
De Nederlandse drugshandelaar Edin G., die onderdeel zou uitmaken van het superkartel, is in Dubai opgepakt op verzoek van Nederland. Rondom de aanhouding is veel onduidelijkheid. Zo meldde De Telegraaf dat hij in een luxe villa zou verblijven, terwijl zijn advocaat en het OM volhielden dat hij in een echte gevangenis zat.
De kwestie met Edin G. is bijzonder. Hij wordt gezien als een van de grootste coke-smokkelaars ter wereld en werd in Nederland vervolgd voor grootschalige drugssmokkel. Toch wist hij iets opmerkelijks te regelen: hij maakte procesafspraken met het OM zonder fysiek aanwezig te zijn. Normaal gesproken moet een verdachte zich eerst in Nederland melden voordat er onderhandelingen plaatsvinden, maar hij wist dat vanuit Dubai te regelen. Eerder schreef Jan een mooi verhaal over deze zaak.
Edin G. werd in Nederland veroordeeld tot zeven jaar cel en kreeg een miljoen euro boete opgelegd. Het blijft afwachten of Dubai hem daadwerkelijk zal uitleveren.
🛠️ Onterechte verdachten vast in politiesystemen
Tussen 2020 en 2023 zijn minstens 20.000 Nederlanders onterecht als verdachte geregistreerd in de politiesystemen. En onze eigen Harry kan daar nu over meepraten. Hij werd opgeschrikt door een telefoontje van de politie, met de mededeling dat hij verdacht werd van diefstal. Hoe dat zat wilde de agent niet vertellen, dat zou hij tijdens het verhoor wel te horen krijgen.
Na een twee uur durend verhoor werd duidelijk dat Harry onschuldig was: hij had een alibi en de man op beeld was iemand anders. Toch wilde de politie zijn vingerafdrukken en een foto afnemen. Advocaat Sander Janssen - jawel, de advocaat van Willem Holleeder - stond Harry juridisch bij, dankzij hem werd hiervan afgezien.
In andere gevallen gebeurt dit wel vaak. Gegevens worden bewaard, zelfs als iemand onschuldig blijkt. En dat is een probleem volgens de onafhankelijke toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens.
RTL ontdekte dat in 2021 minstens 80.000 mensen onterecht in politiearchieven stonden. Het OM erkent het probleem, maar geeft weinig duidelijkheid over de voortgang.
Slechts 6000 dossiers zijn sindsdien gewist
Pas in 2026 komt er mogelijk een geautomatiseerd systeem dat deze fouten structureel oplost
Tot die tijd blijven veel onschuldigen onterecht geregistreerd.
🔫 Kinderen inzetten voor Crime as a service
Jonge jongens van vijftien jaar die in worden gezet om gruwelijke misdaden te plegen voor anonieme criminelen. Crime as a Service heet dat fenomeen, afkomstig uit Zweden. Jongeren worden via sociale media zoals Discord, Telegram of Snapchat geronseld om vuile klussen op te lossen voor een paar honderd euro.
In de podcast Rot Fruit, die ik maakte naar aanleiding van mijn boek De Hedelse afpersingszaak, bespreek ik hoe jongeren op deze manier worden ingezet en hoor je een dader aan het woord.
De jongens filmen hun misdaden als bewijs en promotie op de sociale media kanalen. Vaak gaat hem om:
Bommenleggers
Uithalers
(Internationale) moorden
Europol waarschuwt dat deze trend zich over heel Europa verspreidt en dat de echte opdrachtgevers vaak buiten schot blijven. De desbetreffende jongeren zijn zich vaak niet bewust van de consequenties en zijn voor de criminelen vervangbaar, ze vormen daardoor een kwetsbare groep. Zowel Jan als mijn schrijfmaatje Chiel Timmermans en ik schreven over dit bizarre fenomeen.
Wil je meer weten over de uitlevering van Edin G., het verhaal van Harry of het ronselen van tieners voor misdaden? Beluister de aflevering hier. 🎧
🔎 Onder de loep
💥 Levensgevaarlijke pijnstillers op het darkweb
Op het internet zijn steeds meer zware, illegale pijnstillers te vinden zoals oxycodon. De pillen bevatten vaak stoffen als isotonitazepyne, een opioïde die 1000 keer sterker is dan morfine.
Volgens de Nationale Drug Monitor gebruiken jaarlijks 90.000 Nederlanders opioïden zonder recept. Opioïden, zoals oxycodon, zijn geen partydrug en worden vaak gebruikt door mensen met veel pijn, zeggen onderzoekers van het Trimbos-instituut. Deze mensen krijgen geen recept van de huisarts.
Volgens het Trimbos-instituut en Jellinek is het levensgevaarlijk om oxycodon pillen buiten de apotheek om te bestellen.
🗞️ Een dag met… Yelle
📅 Het is 17 maart. Ik zat een hele dag ouderwets in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol te luisteren naar kroongetuige Nabil B. Een stem die ik inmiddels herken uit duizenden. Hij werd voor het eerst tijdens het hoger beroep van het Marengo-proces verhoord in het openbaar. Heel gek is dat: wij als journalisten mogen de kroongetuige niet zien, maar wel horen. Sterker: journalisten mochten ditmaal ook niet in de zittingszaal zitten, omdat de kroongetuige op schermen te zien was.
Dat heeft alles te maken met de rechten van de advocaten. Het is namelijk een recht van de verdachten en hun advocaten om de kroongetuige aan te kunnen kijken. Maar de kroongetuige zit juist om veiligheidsredenen, volledig geschminkt en wel, in een speciale cabine. Daarom waren er speciale schermen geplaatst, zodat ook de advocaten achterin de zaal de kroongetuige via het scherm konden zien. Journalisten moesten daarom de zaal uit, maar we mochten dus wel meeluisteren.
Heel veel nieuws had de kroongetuige niet te melden. Toch wil dat niet zeggen dat het niet interessant of onbelangrijk is. Er hangt nogal wat af van zijn verklaringen. Het bewijs tegen een aantal verdachten is voor een groot gedeelte op zijn verklaringen gebaseerd, en de prijs die de kroongetuige heeft moeten betalen is hoog. Zelf wil hij niet veel kwijt over de moorden die er zijn gepleegd op zijn broer, zijn advocaat Derk Wiersum en zijn vertrouwenspersoon Peter R. de Vries. ‘Mogelijk ga ik dat nog doen’, aldus de kroongetuige.
Alleen al dat is een reden om het Marengo-proces te blijven volgen.
🔎 Tips van… Yelle
📺 Serie: Adolescence - Netflix
Ik heb deze serie nog niet gezien, maar hij kon deze week niet ontbreken in de tiplijst. Het leven van de familie Miller verandert compleet als de dertienjarige zoon Jamie wordt verdacht van moord op een meisje. De serie heeft meerdere lagen: waarvan een aansluit op het Crime as a Service-fenomeen. Een belangrijke les voor de huidige maatschappij, ik ga ‘m zeker kijken.
📺 Serie: The White Lotus - HBO Max
Geen zware misdaad, maar wel een fantastische serie. Je volgt de perikelen van een aantal van de rijkste mensen ter wereld in een luxueus hotel. En: ieder seizoen begint met een moord. Seizoen 3 is net uit: het is spannend, hilarisch en cringe. En voor echte misdaad-fanboys en girls: in seizoen 2 speelt ‘Chris’ uit The Soprano’s een hoofdrol.
📖 Boek: De engeltjes waren op - Bauke Terpstra
Het was deze maand zes jaar geleden dat in Utrecht de tramaanslag plaatsvond. Bauke Terpstra, de broer van de doodgeschoten Rinke Terpstra, schreef daar een indrukwekkend boek over. Hij beschrijft wat het met een familie doet als een naaste wordt vermoord.
🎙️ Interview: voorzitter TIB - Trouw
Twee weken geleden kwam er een verontrustend bericht naar buiten van twee ‘waakhonden’ van inlichtingendienst AIVD. Zij zijn bezorgd over de steeds grotere rol die de AIVD neemt bij de bestrijding van georganiseerde misdaad. Anne Mieke Zwaneveld, voorzitter van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, gaat daar in dit interview met Trouw dieper op in.
💡 Heb je een vraag, opmerking of wil jij de volgende ‘luisteraar aan het woord zijn’? Wij ontvangen je mail graag op zwarejongens@podimo.com.
🎙️ Luister elke zaterdag naar Zware Jongens!
Groet,
Yelle Tieleman
Ook namens Jan Meeus en Harry Lensink